Baharla Kendini Yeniden Keşfetmek ve “LİDERLİK”
Dr. Zerrin Başer
Erickson Uluslararası Eğitmeni / Denge Merkezi Kurucusu
Mart 2008
Bahar, doğanın bize bir kez daha canlanmayı hatırlattığı sihirli mevsim. Canlanan ve kendi doğalarının yolunu izleyen ağaçlar bize “yenilenme” ve “değişimi” haber veriyor.
Baharın değişim hatırlatmasına herkes farklı cevaplar veriyor. Kimimiz kendimizi renklenen vitrinlere, uçuk ve rengarenk makyaj malzemelerine ve takılara yakın buluyoruz. Kimimiz, daha canlı renklerle kendimizi ifade etmeyi istiyoruz. Kimimiz yollara düşmek arzusundayız. Gidecek yeni yerler arıyoruz. Sanki sihirli bir değnek baharla birlikte ruhumuza dokunuyor ve hep birlikte değişmek istiyoruz.
Bu ay ele alacağımız konu baharla başlayan canlanma, değişim ve dönüşümde koçluğun bakış açısı ve katkısı. Ya da kısaca “kişisel liderliğimizi farklı yönleri ile keşfetme” de diyebiliriz.
Bireysel özgürlüğümüzü ne kadar farkındalıkla yaşıyoruz? Yoksa “herkes böyle düşünüyor ve yapıyor ben de öyle olmalıyım, zorundayım” mı diyoruz? Konuşurken ne kadar “-meli”, “-malı” kullanıyoruz?
Liderliğin bizden uzak olduğunu ya da liderliğe ihtiyacımız olmadığını düşünüyor olabiliriz. Oysa her insan güçlü bir liderlik potansiyeli taşır. Ünlü psikiyatrist ve düşünür Carl Jung 1933’de yazdığı bir yazısında insanın bireyselliğini ve adeta bir sanat eseri kadar özgünlüğünü anlatırken aynı zamanda insanın “kitlesel”, “örgütsel” ve “istatistiksel” yaklaşımlarla kısıtlanamayacak ve kuralların istisnası bir varlık olduğuna dikkat çeker. Bireyin kendi ayakları üzerinde sağlam durmadığı, bireysel liderliğini ortaya çıkarmadığı sürece, “kitlelerin”, “örgütlerin”, “dogmaların” etkisi altında bireyselliğinin bastırılacağını ve farkında olmadan kişiliğinin yok olacağını anlatır.
Liderliği kısaca şöyle tanımlamak mümkün; dilediğimiz bir veya daha fazla alanda (iş, aile, arkadaş, uğraşı, sanat, spor gibi) yaşamın sunduğu potansiyeli ve kaynaklarınızı bütün ve odaklı olarak farkındalıkla kullanmak liderlik davranışıdır. Liderlik potansiyeli 4 farklı alanı içerir;
1. Kişisel / bireysel olarak sistemimizi tanımak, fizyolojimizin bize sunduğu özelikleri bilmek
2. “Bireysel, özgün bir sanat eseri olarak” kendimizi tanımak.
3. Kendimizle ve diğer insanlarla “iç ve dış” olmak üzere iki yönlü iletişim kurmak.
4. Geleceğe yönelik “büyük resme” sahip olmak.
Bu alanlarda “farkında” olmak önemlidir. Farkındalığı sağlamak için beynimizin bir “sihir – tılsım” etkisi yaratan özelliğinden, her durum ve şartta “sorulan soruya cevap arama” özelliğinden başlayabiliriz. İnsan beyni sorulan her soruya bir cevap arar. Cevap bulamadığımız durumlarda araştırmaya yöneliriz.
Bu yazıyı okurken şimdi lütfen durun ve düşünün:
?Beynimin daha verimli çalışması için farkındalıkla yapabileceklerim neler?
?Yaratıcılığımı daha fazla ve istediğim alanlarda nasıl kullanabilirim?
Kendimize göre pek çok cevap verebiliriz.
İnsanı diğer tüm canlılardan ayıran en temel özelliği beynin “cerebral cortex” olarak tanımlanan, diğer bir tanımıyla görüntüler oluşturan “Görsel Beyni”dir.
Şimdi başınızı yukarı kaldırıp kendinizi olmayı çok istediğiniz ve çok keyif alacağınız bir yerde düşünün. O ortamda etrafınıza bakın, gördüklerinizi, sesleri ve orada olmanın sizde oluşturduğu duyguları fark edin.
Beynimiz bir görüntü oluşturduğu anda onunla ilgili duyguları da beraberinde yaşamaya başlarız. Bu özelliğimiz aynı zamanda kişisel liderliğimizin çok önemli bir bileşeni olan büyük resmimizi, yani gelecek hayalimizi de çok güçlü bir şekilde oluşturmamızı sağlar.
Kendimizi tanımada öncelikle; “Ben ……. konu(ların)da, alanlarında, kimliklerimde neleri istiyorum, nelere ulaşmak istiyorum?” sorusuna cevap aramak etkili bir yöntemdir. Koçluğun en temel sorularından biri olan bu soru ile beynimizin odaklanma potansiyelini harekete geçiririz.
Kişisel liderliğimizin en önemli alanlarından biri olan “iletişim” aslında kendimizi ve diğer insanları anlama ve anlaşılma sanatıdır. Güçlü bir iletişimi oluşturma yollarının başında kayıt sistemlerimizi fark etme yer alır. Yani zihnimizde bir bilgiyi, olayı, duyguyu nasıl kaydettiğimizi bilmek önemlidir. Görsel, işitsel, dokunsal, ayrıca tat ve koku algılarımızla bireysel veritabanımızı fark edebiliriz. Böylece “dinleme” yetimizi olabildiğince geliştirebiliriz.
Söylenenleri, (kendimize söylediklerimizi ve diğerlerinin bize söylediklerini) gerçekten dinliyor muyuz?
İyi bir koçun iyi bir dinleyici ve sizi tüm kayıtlarınızı taramak üzere güçlü sorularla düşündüren bir usta olduğunu ve istediğiniz değişim yönünde öncelikle kişisel liderlik potansiyelini harekete geçireceğini biliniz.
Baharla birlikte istediğiniz alanda değişime ve 4 temel liderlik özelliklerinizi hangi alanda geliştirmeye başlamak istersiniz?
