Hayatımıza Giren Yenilik: KOÇLUK
Elif Berna Kutluata – Profesyonel Erickson Koçu /Eğitmen
Mart 2008
Son günlerde ülkemizde adları sıklıkla duyulan koçların aslında ne iş yaptıkları çoğunluk tarafından pek bilinmiyor. Kendini “koç” olarak tanıtanların sayısı artmış olsa da yaptıkları işler birbirinden o kadar farklı alanlara hizmet ediyor ki henüz koçlarla tanışmamış, bir koçla çalışmamış olanların koçluk disiplini hakkında net bir fikir edinmesi zorlaşıyor. Çoğu kişi merak ediyor; nedir bu koçluk? Kime koç denir? Nasıl bir eğitimle koç olunur? Elbette en önemli soru: Bir koç ne iş yapar?
Koçluk kelimesi “Coaching” kelimesinden geliyor. “Coaching”, İngilizcede değerli malların bir noktadan diğerine taşınması için kullanılan bir ulaşım aracına verilen isim olarak ilk kez 1500’lü yıllarda kullanılmış. Zaman içinde bir durumu bulunduğu aşamadan daha ileri aşamalara aktarmak anlamında kullanılmış. “Çalıştırıcı” anlamında kullanılması da bu yüzden.
Aslında Koçluk Disiplini tam anlamıyla değerli olanın, bir noktadan hedeflenen diğer noktaya taşınmasına odaklanıyor. Değerli olan elbette “insan”, potansiyelini harekete geçirmek, olabileceği en iyiyi gerçekleştirmeye niyetlenmiş olan “insan”. Hakkını teslim etmek gerek böyle biri gerçekten önemli bir değer ifadesi taşıyor. Koçların çalıştıkları insanlara gösterdikleri saygının temelinde bu var.
Kimler koçluk hizmetinden yararlanmalı? Galiba en kısa cevap şu: şu an bulunduğu durumdan daha iyi durumda olmak isteyen. Ulaşmak istediği bir hedefi, gayreti, değişim arzusu, hayali olan, yani nüfusun yarıdan fazlası eğer istiyorsa koçluk hizmeti alabilir.
Türkiye’de Uluslararası Koçluk Federasyonu (International Coach Federation-ICF) onaylı ve eğitimli koçlar var. Elbette ülkemizin kendine ait bir federasyonu henüz oluşmadığından sırrı kendinden menkul ve koçluk adıyla çalışan kişilerle karşılaşmak da mümkün. Bu nedenle eğer bir koçla çalışmak istiyorsanız koçunuzun Uluslararası Koçluk Federasyonu-ICF onaylı bir koç olduğundan emin olmak gerekiyor. Çünkü ICF onaylı koçlar kapsamlı bir eğitimden geçerek “koç” oluyorlar. Koçluk eğitimi farklı alanlarda donanım kazandırıyor. Önemli çalışma alanları arasında beyin fonksiyonlarımız, zihinsel alışkanlıklarımız ve kendimizi ifade etme biçimlerimiz sayılabilir. Eğitim, koçluk yolunun başlangıcı, yolun devamında ise koçların kendilerini geliştirmeleri yer alıyor. Koçluk disiplini kişilerin ve elbette koçların kendilerini farklı bir yaklaşımla yeniden keşfetmelerine ve kendilerine yeni çözüm seçenekleri oluşturmalarına hizmet ediyor.
Bazen koçların ne olduğunu anlatmak yerine ne olmadıklarını anlatmak gerekebiliyor. Beklenenin tersine koçlar yol/yön gösteren kişiler değiller. Tavsiye etmiyorlar, akıl vermiyorlar. Terapist, çalıştırıcı, akıl hocası ya da antrenör değiller. Koçlar yapılması ve yapılmaması gerekenleri anlatmıyorlar.
Koçlar sorularıyla zihninizi esnek düşünmeye yönlendiren iyi dinleyiciler. Birlikte çalıştıkları kişiyi sözlerinin ötesine geçerek dinliyorlar. Aynı zamanda her koç iyi bir gözlemci. Beden dili başta olmak üzere pek çok alandan yararlanarak kişilerin kendilerini ifade etme alışkanlıklarını ve ifade edişlerini gözlemleyebiliyorlar. Koçlar, hayatta belli hedefleri olan ya da istedikleri bir soruna yönelik harekete geçmek isteyen sağlıklı insanlarla çalışıyorlar.
Kişilerin sahip oldukları ancak fark etmedikleri kaynaklarını harekete geçirmek için “Koçluk Soruları” kullanılıyor. Koçluk Disiplininin kurucularından biri olan ve yine kurucusu olduğu Erickson Collage aracılığıyla uluslar arası koçluk eğitimleri ve danışmanlıklar veren Dr.Marilyn Atkinson “Koçluğun Ruhu ve Sanatı” adlı kitabında “Koçluk soruları amacın gücünü arttırmaya ve dikkati amaçla ilişkilendirmeye yönelik olarak tasarlanmıştır. İnsanlar plan, uyum ve esneklik barındıran daha büyük boyutlardaki bütünsel sistemleri kullanmayı öğrendiklerinde yeni alışkanlıklar geliştirirler. Koçluk kişilerin kendini geliştirmesine hizmet eder” diyor.
Koçlar, birlikte çalıştıkları kişinin kendi doğruları olduğunun farkındalar. Herkesin kendi çözümlerine ve kendilerini çözüme taşıyacak kaynaklara sahip olduğunu biliyorlar. İyi bir koç, birlikte çalıştığı kişinin yeni düşünme biçimleri, dolayısıyla yeni kaynaklar ve çözümler oluşturmasına yani kişinin kendini yeniden keşfetmesine hizmet eder. Bu nedenle iyi bir koçluk seansından sonra çoğu kişi “Hiç böyle düşünmemiştim!” ya da “Şimdi düşünüyorum da aslında …” ile başlayan cümleler kurar. Bu cümlelerin arkasında koçun ve koçla birlikte çalışan kişinin koçluk disiplinine uygun çalışmış olması vardır.
Ürkmeden ve sadakatle kendiniz olmanıza destek veren bir koçla çalışmak ya da böyle bir koç olmak için Türkiye’de pek çok merkez hizmet veriyor. Bir koçluk seansı almak ya da koçluk eğitimi almak üzere bu merkezlere başvurabilirsiniz.
